![](/media/lib/537/n-skalaslonia-98ff4826858080dfe893cb250023df82.jpg)
Szczątki olbrzymich słoni sugerują, że neandertalczycy żyli w większych grupach niż się przypuszcza
3 lutego 2023, 10:47Po zbadaniu szczątków słoni sprzed 125 000 lat naukowcy z Uniwersytetu Johannesa Gutenberga z Moguncji i Uniwersytetu w Lejdzie doszli do wniosku, że neandertalczycy musieli żyć w większych grupach, niż się powszechnie uważa. Szczątki około 70 zwierząt zostały odkryte z latach 80. w pobliżu Halle w wielkiej odkrywce górniczej, zamienionej obecnie w sztuczne jezioro. Należą one do gatunku Palaeoloxodon antiquus, największego zwierzęcia lądowego plejstocenu
![](/media/lib/536/n-slomka-360d9e41030f1cfb03450b7b0e4f9918.jpg)
Powstała w pełni biodegradowalna papierowa słomka do picia, która nie rozmięka w wodzie
2 lutego 2023, 13:34Plastikowe słomki są niebezpieczne dla ekosystemów morskich, mogą łatwo ranić zwierzęta, nie są biodegradowalne, są rzadko zbierane i poddawane recyklingowi. Ich alternatywy również sprawiają wiele problemów. Papierowe słomki w kontakcie z płynem rozmiękają, są więc pokrywane plastikiem. To nie do końca chroni przed rozmiękaniem gdyż plastik nie łączy się dobrze z papierem, powierzchnia takich słomek wzmaga musowanie napojów gazowanych, używany w nich plastik również nie jest biodegradowalny
![](/media/lib/536/n-wodawszechswiat-9bbda4a485c068da9722d35d29f77cac.jpg)
Uniwersytet Jagielloński przygotowuje własną misję kosmiczną
2 lutego 2023, 12:03Uniwersytet Jagielloński wyśle w przestrzeń kosmiczną teleskop, który będzie poszukiwał śladów wodoru i deuteru wokół małych ciał Układu Słonecznego. Projekt HYADES, który właśnie został dofinansowany kwotą 3 milionów euro przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych, ma na celu zbadanie pochodzenia wody na Ziemi oraz poszukiwanie jej źródeł w Układzie Słonecznym.
![](/media/lib/536/n-mamut-f0bd66e78e52cbfcbfda08ada2eedf30.jpg)
Firma biotechnologiczna obiecuje, że za kilka lat odtworzy mamuta
2 lutego 2023, 10:24Amerykańska firma biotechnologiczna Colossal twierdzi, że w 2027 roku doprowadzi do ponownego pojawienia się na Ziemi jednego z najbardziej znanych, nieistniejących już gatunków – mamuta włochatego. Jeśli się uda, mamut zostanie reintrodukowany w środowisku arktycznym, w którym niegdyś żył. Przedsiębiorstwo, w które zainwestowała m.in. rządowa firma venture capital finansująca prace nad najnowszymi technologiami na potrzeby CIA, chce w ten sposób walczyć ze zmianami klimatu czy pomóc w przetrwaniu słoniom.
![](/media/lib/536/n-wysokoprzetworzona-9de73c88136a5f58bb326fcf694ac6f4.jpg)
Bardzo wysoko przetworzona żywność powiązana z ryzykiem zachorowania na raka
1 lutego 2023, 14:37Spożywanie niezwykle wysoko przetworzonej żywności – takiej jak napoje gazowane, masowo produkowane pakowane pieczywo, wiele rodzajów dań gotowych czy większość płatków śniadaniowych – może być powiązane ze zwiększonym ryzykiem zachorowania i zgonu z powodu nowotworów, ostrzegają naukowcy z Imperial College London (ICL). Są oni autorami najszerzej zakrojonej analizy, podczas której badali związek pomiędzy najbardziej przetworzonymi rodzajami żywności a nowotworami.
![](/media/lib/536/n-starlink-9cc3c507390829481ddfb2d2efd0ec1e.jpg)
Konstelacje sztucznych satelitów stanowią coraz większe zagrożenie dla badań naukowych
1 lutego 2023, 09:32Naukowcy czekają na uruchomienie Vera C. Rubin Observatory, obserwatorium astronomicznego, którego budowa dobiega końca w Chile. Na jego potrzeby powstał najpotężniejszy aparat fotograficzny na świecie. Obserwatorium ma co trzy tygodnie wykonywać fotografie całego nieboskłonu. Jego główny program badawczy – Legacy Survey of Space and Time – zakłada utworzenie mapy Drogi Mlecznej, dokonanie spisu obiektów w Układzie Słonecznym czy zbadanie niewyjaśnionych sygnałów dobiegających z głębi wszechświata. Jednak obserwatorium może nigdy nie spełnić pokładanych w nim nadziei.
![](/media/lib/536/n-int12-da670bd70bccbc2d68344df31ca30ba4.jpg)
Niezwykłe znalezisko w rzymskiej łaźni. Do kanalizacji spłynęły piękne gemmy
1 lutego 2023, 07:18W Carlisle w Anglii odkryto ponad 30 gemm (intaglio) sprzed ok. 1800 lat. W ramach projektu Uncovering Roman Carlisle prowadzone są wspierane przez społeczność wykopaliska w Carlisle Cricket Club. Badane są rzymskie termy, odkryte w 2017 r. przez archeologów z Wardell Armstrong.
![](/media/lib/536/n-dongolapalac-419c42bd7c774a18b31286b23a16559c.jpg)
Nietoperze i archeologia. Przyrodnicy z Poznania pracują w Starej Dongoli w Sudanie
31 stycznia 2023, 13:18Niektóre zabytkowe budowle na stanowisku archeologicznym w Starej Dongoli (Sudan) są zasiedlone przez nietoperze. By zbadać interakcje między zwierzętami, zabytkami i pojawiającymi się tu ludźmi, naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu (UPP) dołączyli w styczniu br. do ekspedycji
![](/media/lib/536/n-marburg-fb979edbda27ae450f7bee2870913689.jpg)
Obiecujące wyniki testów klinicznych szczepionki przeciwko wirusowi Marburg
31 stycznia 2023, 12:20Amerykański Narodowy Instytut Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID) poinformował o pozytywnych wynikach I fazy testów klinicznych pierwszej szczepionki przeciwko wirusowi Marburg (MARV). To należący do tej samej rodziny co Ebola wirus powodujący gorączki krwotoczne. Marburg jest jednak znacznie bardziej śmiercionośny. Średnia odsetek zgonów u zarażonych tym wirusem wynosi 88%, podczas gdy w przypadku Eboli jest to około 50%.
![](/media/lib/536/n-krawczuk-1e62acc0d49dcb1eb70f60e95c41e907.jpg)
Zmarł profesor Aleksander Krawczuk
27 stycznia 2023, 19:06W wieku niemal 101 lat zmarł profesor Aleksander Krawczuk, wybitny znawca starożytności, autor niezwykle poczytnych książek, z najbardziej znanym Pocztem cesarzy rzymskich. Profesor Krawczuk był wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w przeszłości ministrem kultury i sztuki oraz posłem na Sejm I i II kadencji.